Nghiên cứu xác định một số chỉ tiêu sinh sản và bệnh thường gặp trên đàn hươu sao nuôi tại vườn thú Hà Nội
1. Mở đầu
Hươu sao (Cervus nippon pseudasis) là một trong những động vật hoang dã đẹp, quý hiếm và có giá trị về nhiều mặt. Hươu sao hiện xếp ở bậc V (Vulneralle) trong sách đỏ Việt Nam . Đàn hươu sao đang được chăm sóc, bảo vệ, nuôi dưỡng tại vườn thú Hà Nội và hiện tại đang phát triển tốt. Để giúp cho công tác nuôi dưỡng cũng như phòng và trị một số bệnh thường gặp trên đàn hươu có hiệu quả, đồng thời bổ sung thêm tư liệu nghiên cứu về con hươu, chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu xác định một số chỉ tiêu sinh sản và bệnh thường gặp trên đàn hươu sao nuôi tại vườn thú Hà Nội”.
2. Phương pháp
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là đàn hươu sao nuôi tại vườn thú Hà Nội.
+ Đàn hươu được chia thành 3 nhóm:
- Nhóm 1. Hươu con: tính từ khi sinh ra đến 2 tháng tuổi.
- Nhóm 2. Hươu choai từ 2 đến 8 tháng tuổi.
- Nhóm 3. Hươu cái sinh sản: tính từ khi thành thục về tính trở đi.
2.2. Nội dung nghiên cứu
+ Xác định một số chỉ tiêu sinh sản của đàn hươu sao nuôi tại vườn thú Hà Nội bao gồm: Tuổi thành thục về tính, thời gian mang thai, thời gian động dục lại sau khi đẻ, tỷ lệ nuôi sống hươu con.
+ Một số bệnh thường gặp ở đàn hươu sao.
2.3. Phương pháp nghiên cứu
+ Sử dụng phương pháp khảo sát, thống kê dựa vào những số liệu ghi chép tỉ mỉ những biến đổi của đàn hươu sao qua quá trình nuôi trong nhiều năm kết hợp với việc theo dõi trực tiếp.
+ Toàn bộ số liệu thu thập trong quá trình nghiên cứu được tập hợp và xử lý theo phương pháp thống kê sinh học trên máy vi tính.
3. Kết quả
Bảng 1: Kết quả theo dõi tuổi thành thục về tính của hươu cái |
- Tuổi thành thục về tính
Chúng tôi đã tiến hành theo dõi trực tiếp trên 35 hươu cái. Kết quả được trình bày tại bảng 1.
Kết quả của bảng 1 cho thấy: tuổi thành thục về tính của đàn hươu cái tập trung chủ yếu ở lứa tuổi từ 10 – 12 tháng tuổi chiếm tỷ lệ 54,28%, ở lứa tuổi từ 9 – 10 tháng chiếm tỷ lệ 25,7%. Hươu cái thành thục về tính ở lứa tuổi trước 9 tháng và trên 13 tháng chiếm tỷ lệ thấp 2,85% và 5,71%. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi phù hợp với thông báo của tác giả Lê Huy Huỳnh (1992), Đặng Ngọc Cấn (1995).
Bảng 2: Thời gian động dục lại sau khi đẻ của hươu sao |
- Thời gian động dục lại sau khi đẻ của hươu sao
Chúng tôi đã tiến hành theo dõi thời gian động dục lại sau khi đẻ của 50 hươu sao, kết quả được trình bày tại bảng 2.
Kết quả ở bảng 2 cho thấy: thời gian động dục lại sau khi đẻ của hương cái thường tập trung vào trong khoảng từ 106 đến 117 ngày chiếm kỷ lệ 80%, đặc biệt của hươu cái động dục lại sau khi đẻ vào khoảng 106 – 111 ngày chiếm tỷ lệ cao nhất. Tỷ lệ nuôi sống hươu con của vườn thú đạt trên 90%.
3.2. Một số bệnh thường gặp ở đàn hươu sao
Bảng 3: Một số bệnh gặp trên đàn hươu |
4. Kết luận
- Tuổi thành thục về tính của đàn hươu cái nuôi tại vườn thú Hà Nội tập trung chủ yếu ở lứa tuổi từ 10 – 12 tháng chiếm tỷ lệ 54,28%. Hươu cái thành thục về tính ở lứa tuổi trước 9 tháng và trên 13 tháng chiếm tỷ lệ thấp 2,85% và 5,71%.
- Thời gian mang thai của hươu sao tập trung cao nhất khoảng 217 – 225. Tỷ lệ nuôi sống hươu con tại vườn thú Hà Nội là trên 90%.
- Thời gian động dục trở lại sau khi đẻ của hươu cái nằm trong khoảng 106 – 117 ngày.
- Những bệnh thường xảy ra đối với đàn hươu sao nuôi tại vườn thú Hà Nội là các bệnh nội khoa (viêm ruột, viêm phổi), bệnh ký sinh trùng (bệnh do rận ăn lông Carbovila), bệnh do vi khuẩn yếm khí (Clostridium perfingens).