Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ hai, 07/05/2007 20:41 (GMT+7)

Điếc ngửi

Vì đâu nên nỗi?

Ngửi - khứu giác có thể giảm, mất hoặc bị rối loạn. Giảm hoặc mất ngửi thường do tổn thương ở vùng khe khứu giác gây ra bởi viêm nhiễm của virus, vi khuẩn, dị ứng làm phù nề hoặc thoái hóa hệ thống niêm mạc mũi. Nghẹt tắc mũi là nguyên nhân thường gặp gây ảnh hưởng đến ngửi. Việc hình thành các pôlíp mũi do viêm nhiễm dẫn đến bí tắc các đầu mút cảm nhận của dây thần kinh khứu giác - ngửi gây giảm hoặc mất khả năng ngửi. Điều này cũng có thể xảy ra do chấn thương làm tổn thương dây thần kinh khứu giác. Theo thống kê, số bệnh nhân có những biến đổi về ngửi chiếm từ 0,5-1% dân số.

Riêng về mất cảm giác ngửi, còn gọi là “điếc ngửi” do hai yếu tố chính gây nên:

- Mùi không đến được vùng khứu giác do hẹp hốc mũi bẩm sinh, biến dạng vách ngăn, chít hẹp hốc mũi sau chấn thương hoặc do viêm nhiễm, viêm mũi phì đại cấp tính hoặc mạn tính kèm theo pôlip, bịt tắc cửa mũi sau, khối u lành hoặc ác tính, các bệnh gây ngạt tắc vùng khứu giác.

- Sự tổn thương của thần kinh khứu giác ngoại biên hoặc trung ương do thoái hóa vùng niêm mạc khứu giác (rối loạn thần kinh cảm giác ngoại biên), do cúm, viêm mũi cấp tính, một số bệnh truyền nhiễm, các yếu tố độc hại có liên quan đến nghề nghiệp như một số hóa chất, hơi độc, bụi bặm, chất ma túy. Những trường hợp khác là do rối loạn của hệ thần kinh như viêm thần kinh khứu giác do độc tố hoặc virus. Ngoài ra, điếc ngửi còn do khối u liên quan đến bản thân hệ thần kinh khứu giác hoặc chèn ép vào hệ thần kinh này.

Loạn khứu giác, những bệnh nhân này không có tổn thương ở mũi mà thường xuyên tự cảm thấy mùi thối ở mũi. Trường hợp này thường gặp ở những bệnh nhân có bệnh tinh thần (ảo giác), bệnh não (u não). Họ thường ngửi thấy chất gì cũng có mùi phân hoặc mùi trứng thối. Trước khi chẩn đoán loạn khứu giác do tinh thần, cần kiểm tra các cơ quan của đường hô hấp và tiêu hóa xem có điểm nào có mủ thối không như trĩ mũi, dị vật mũi, viêm xoang mạn tính, sâu răng, viêm amiđan thể bã đậu, viêm phế quản phổi, giãn phế quản, giãn thực quản.

Cần đi khám ngay

Hiện chưa có máy giúp xác định khả năng ngửi của con người. Vì vậy, việc chẩn đoán thường gặp khó khăn. Việc phải ngửi đi ngửi lại những mùi thơm hắc như nước xịt phòng, xà phòng, dầu gội cũng có thể là nguyên nhân gây tình trạng rối loạn khứu giác.

Bệnh nhân có những biến đổi về khứu giác cần đến ngay bác sĩ tai mũi họng vì đây cũng là một cấp cứu về khứu giác để điều trị kịp thời nhằm khôi phục lại tình trạng khứu giác ban đầu. Nếu hiện tượng mất ngửi đến sau một tuần do nguyên nhân virus thì việc điều trị thường không có kết quả. Việc điều trị tùy theo từng nguyên nhân. Có thể điều trị nội khoa bằng thuốc chống viêm, nâng cao thể trạng, hỗ trợ thần kinh khứu giác. Điều trị ngoại khoa được đặt ra trong những trường hợp bị pôlíp để giải phóng khe khứu...

Phòng bệnh bằng cách giữ vệ sinh mũi họng thật tốt bằng nước muối sinh lý hàng ngày. Điều trị sớm bệnh lý viêm mũi xoang ngay từ khi mới xuất hiện triệu chứng để tránh hình thành pôlíp.

Cơ chế họat động của khứu giác:

Khe khứu giác nằm ở phần trên của hố mũi tức là ở cuốn trên và phần vách ngăn bên đối diện. Niêm mạc vùng này màu đỏ gạch, mỏng, ít tuyến, ít mạch máu, ít lông chuyển mang tên là “bớt khứu giác”. Ở đây, các tế bào Sehultz của niêm mạc có nhiệm vụ tiếp thu những kích thích mùi vị và đưa những kích thích đó qua mảnh thủng của xương sàng về hành khứu. Tại hành khứu, những tế bào trung gian chuyển những xung động thần kinh đó qua củ khứ rồi về các trung tâm khứu giác ở vỏ não. Các trung tâm này có nhiệm vụ phân tích cảm giác. Theo thuyết hóa học thì mũi sẽ hợp với tiết nhầy để kích thích các tế bào khứu giác. Còn theo lý thuyết học vi phân tử thì mùi vị có một rung động riêng biệt và mỗi mùi vị kích thích một cách đặc hiệu các tế bào giác quan bằng tần số rung động của mình.

Xem Thêm

Đồng Tháp: Tổ chức hội nghị về Trí tuệ nhân tạo AI
Ngày 27/3, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Đồng Tháp (Liên hiệp hội) đã phối hợp với Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị “Trí tuệ nhân tạo (AI): Xu hướng phát triển và những gợi mở cho đội ngũ trí thức hiện nay”.
Hà Tĩnh: Hội thảo khoa học về Hoàng giáp Lê Tuấn
Sáng 16/3, Hội Khoa học Lịch sử Hà Tĩnh (Thuộc Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh) và UBND huyện Kỳ Anh phối hợp với dòng họ Lê ở Kỳ Anh tổ chức Hội thảo khoa học “Hoàng giáp Lê Tuấn và dòng họ Lê Kỳ Anh trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước”.
Hơn 100 nhà khoa học cùng giải bài toán ô nhiễm tại Việt Nam
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học cùng nhau tìm ra lời giải đáp phù hợp nhất với Việt Nam trong vấn đề xử lý ô nhiễm, bảo vệ môi trường và triển khai cam kết “Giảm phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050”.

Tin mới

Phổ biến kiến thức lập báo cáo kiểm kê phát thải khí nhà kính
Ngày 22/3 tại An Giang, Trung tâm Chứng nhận chất lượng và phát triển doanh nghiệp (thuộc Vusta) đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ An Giang, Liên hiệp hội An Giang đã tổ chức hội thảo “Tuyên truyền, phổ biến kiến thức lập báo cáo kiểm kê phát thải khí nhà kính cho doanh nghiệp tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long - năm 2024”.
Thanh Hoá: Phản biện quy định chi phí tham gia chương trình đào tạo
Sáng ngày 19/3, Liên hiệp hội tỉnh tổ chức hội thảo “Quy định mức chi phí đào tạo, mức hỗ trợ đào tạo đối với từng nhóm đối tượng tham gia chương trình đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa” (Quy định) do Sở Lao động, Thương binh và Xã hội soạn thảo.