Cây Vông vang

Thân thảo, nhất niên cao 1 - 2 m, thân hình trụ, có lông nhám. Lá mọc so le, có cuống dài 4 - 5cm. Phiến lá chia 5 thuỳ, 2 thuỳ dưới nhỏ hơn 3 thuỳ trên, cả hai mặt đều có lông.

Hoa màu vàng, mọc đơn độc trên một que dài 4 - 5cm. Quả hình chóp nhọn, có lông, khi khô nứt ra làm 5 mảnh, chứa nhiều hạt nhỏ. Nhân giống bằng hạt, sau một năm thì có hoa quả, sau đó cây tàn lụi. Cá biệt có cây mọc chồi vào mùa mưa năm sau. Cây Vông vàng có hình dáng và quả tương tự cây Sâm bố chính. Điểm khác nhau là hoa Sâm bố chính màu đỏ, hoa Vông vang màu vàng.

Tính vị: Vông vang có vị ngọt, nhạt, nhiều nhớt, tính mát.

Tác dụng:tiêu độc, tiêu viêm, trừ thấp, nhuận tràng, lợi tiểu.

Điều trị

Sỏi tiết niệu

Cành lá hạt Vông vang              40g

Kim tiền thảo                            40g

Dây Bòng bong                        30g

Camthảo đất                            30g

Nấu sắc uống nhiều ngày.

Nước tiểu đục

Cành lá hạt Vông vang              40g

Rau dừa nước                         40g

Rau sam                                   40g

Nấu sắc lấy nước uống.

Chữa rắn cắn

Năm 1970, đi thực tập ở xã Chiềng Xại, huyện Mai Châu (Hoà Bình), tôi may mắn được chứng kiến cụ Hà Văn Tường, dân tộc Thái điều trị một ca bị rắn độc cắn:

Vừa làm giác hút nọc vừa cho thuốc uống: Dây Bông báo (Thảo bạc gân Thunbergia grandiflora) 40g, cây và hạt Vông vang 50g, hạt Quất hồng bì 20g. Giã nát tất cả, vắt lấy nước cho uống.

Và dùng bã này cho thêm chút nước, đắp ở chỗ bị rắn cắn và băng lại.