Châm cứu Việt Nam: Chặng đường "bị gậy" tới đại cường
Xuân này nữa đã qua tuổi 80 (Canh Ngọ - 1930), như nhiều người bệnh luôn cầu mong: nhờ trời, Giáo sư (GS) vẫn mạnh giỏi. Người gầy, khuôn mặt đẹp, phúc hậu, phong thái khoan thai, hòa nhã, giọng trầm ấm, hay gợi chuyện, dễ gần, với ai cũng niềm nở như ai...
Thầy kể vui: -Mình mới được "thăng chức to lắm". Chả là GS Đặng Lương Nguyệt, Chủ tịch WFAS người Trung Quốc phát biểu chúc mừng thầy được Đại hội VII tái bầu giữ chức Phó chủ tịch duy nhất của WFAS. GS Đặng Lương Nguyệt vui mừng nhắc lại: Kể từ ngày thành lập WFAS năm 1985, thành viên tích cực này của WHO, chưa có tiền lệ, cũng chưa có người tài cao, đức cả, tuổi tác như Bác sĩ (BS) Nguyễn Tài Thu: Liên tục 7 khóa, 24 năm, xem ra ngày càng được tín nhiệm cao. Xin nhiệt liệt chào mừng Lão Đại ca...
Chúng tôi cùng cười và thưa: - Thật đáng quý vì cách tôn gọi này bày tỏ sự thân thiết, hết sức ngưỡng mộ của người đứng đầu WFAS đối với thầy...
Nhớ lại thời điểm "ra trận"
Ngày 9/1/1979, anh bộ đội Cụ Hồ - BS Nguyễn Tài Thu nhận quyết định đi Pháp. Anh xác định nhiệm vụ trước Bộ trưởng Bộ Y tế Vũ Văn Cẩn và Phó thủ tướng Lê Thanh Nghị: - Chuyến đi này như ra mặt trận. Xin hứa phải đánh thắng!...
Cuộc chiến 17 ngày trên biên giới phía Bắc, quân lính Pônpốt tràn sang đất ta tàn sát đồng bào mình ở phía tây nam, các thế lực thù địch chống phá quyết liệt trên mọi lĩnh vực. Đất nước rơi vào khủng hoảng, bị cô lập, vô vàn khó khăn, thử thách. Góp phần gỡ thế bí, Trung ương mở "mũi nhọn châm cứu", chọn "tung thâm" trên đất Pháp đang là một "cường quốc" có Viện Hàn lâm châm cứu nổi tiếng và quan hệ rộng rãi khắp thế giới. Đại sứ quán ta ở Parisvà cả hệ thống tổ chức cá nhân hảo tâm đã chuẩn bị thành phố Toulouse làm "cửa mở - đột phá khẩu".
 |
GS - TSKH Nguyễn Tài Thu đang điều trị cho bệnh nhân. |
Lại báo cáo 10 năm châm tê tại Việt Nam . Cũng thực dụng, thử tài. Một dạng kỹ thuật không dễ chút nào, mới nghe đã thấy... "khó lọt tai" với cả các bậc thầy châm cứu nước ngoài. Hàng trăm đôi mắt mục sở thị tại chỗ, hàng triệu người xem truyền hình trên các châu lục dõi xem, nhiều fan nín thở lo "nhỡ ra"... Bệnh nhân dám nhận làm "chuột bạch" đầu tiên là nữ bác sĩ Franico đến từ Bệnh viện Ranguei 31 tuổi chưa chồng. Trên bàn mổ, cô vô tư nhai kẹo, mặc cho các phẫu thuật viên dao kéo va chạm lách cách ở dưới bụng mình. Đầu xuôi thì đuôi lọt. "Tình nguyện viên" "xếp ngạch" trước, cả trên Paris xin châm tê từ thủ thuật đơn giản: nhổ răng, thai nhi to quá cỡ..., đến lấy sỏi mật, cắt u xơ, u nang buồng trứng, cắt nối đại tràng, câm điếc nói nghe trở lại, bại liệt được phục hồi, mổ các loại ung thư nội tạng...
Hàng trăm "giám khảo" cả khắp nước Pháp và châu Âu tới Đại hội Châm cứu toàn quốc Pháp lần thứ ba (27/1/1979) để "chấm thi" tay nghề và "xoay" anh "thí sinh" Việt Nam. Sau 53 ngày hết sức mệt mỏi, căng thẳng, tên tuổi "siêu thủ khoa" Nguyễn Tài Thu gắn liền với cụm từ Châm cứu Việt Nam lừng danh khắp toàn cầu, mở đường thăng hoa cùng dân tộc.
"Cây kim thần" Nguyễn Tài Thu tới dự Đại hội lần thứ nhất Hội đồng Châm cứu Tây Thái Bình Dương được bầu Đồng Chủ tịch ngay năm đầu thành lập 1982. Rồi năm 1985, Phó chủ tịch WFAS. Ngày đó nhiều bạn hữu quốc tế ban đầu muốn mời BS Thu giữ ghế Chủ tịch, bạn chưa hiểu như ta hiểu: nước có lịch sử châm cứu bằng văn tự mấy ngàn năm, lực lượng cán bộ hùng hậu, cơ sở vật chất dồi dào, có văn phòng WFAS đặt tại Bắc Kinh... vai trò nước bạn thật quan trọng. Mấy anh em gợi lên ý đó, thầy Thu nhắc lại nhiệm vụ vào WFAS là học hỏi trao đổi chuyên môn, tăng cường tình hữu nghị, đoàn kết quốc tế - một đường lối bất di bất dịch của Bác Hồ di huấn lại cho Đảng ta là như vậy.
Bước chuẩn bị "bị gậy"
Năm 1967, Hội Châm cứu Việt Nam ra đời, tập hợp đội ngũ, phát triển chuyên môn và đào tạo cán bộ. Chủ tịch Hội 10 năm đầu là Lão Lương y Đặng Văn Cáp, người chăm sóc Bác Hồ từ năm 1928, khi Người hoạt động ở Xiêm. 14 năm sau, giấc mơ ấp ủ đã cháy bỏng của BS Thu thành hiện thực. Anh cầm Quyết định ngày 24/4/1982 về việc thành lập Viện Châm cứu mới đủ chức năng khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân tài, biên soạn tư liệu, hợp pháp quốc tế...
Anh đạp xe mấy ngày liền đi khắp nội ngoại thành tìm đất, rồi đến UBND thành phố Hà Nội, Chủ tịch Trần Vĩ ký ngay cho miếng đất trên cánh đồng Si. Nhưng, cả đất cùng mấy ngôi nhà gạch bỏ hoang Tổng công ty UNIMEX đòi đúng 64.000 đôla Mỹ. Anh vạch một kế hoạch kiếm tiền quy mô, huy động toàn bộ nội - ngoại lực vốn có. Trong đó, khá táo bạo là thành lập Ban vận động xây dựng Viện Châm cứu Việt Nam đóng đại bản doanh tại thủ đô nước Pháp. Thực ra thì khó khăn chỉ là kinh phí, còn chủ trương lập Viện đã được lãnh đạo ngành nhất trí từ sau ngày đất nước thống nhất 1975. Chuyến đi Pháp năm 1979 là bước thử nghiệm tiềm lực đã chuẩn bị từ sau những năm 60.
Liền đó, liên tiếp đến các nước châu Âu, khối Xã hội chủ nghĩa. Chuyến đi sau "đại thắng" hơn chuyến trước. Vậy là đồng tiền hảo tâm chủ yếu từ ngoài nước cộng với công sức, tiết kiệm đóng góp của anh chị em trong cơ quan mà có cơ ngơi ngày nay: Viện Châm cứu Trung ương 49 Thái Thịnh, Hà Nội.
